Game Jam SU &

Біз туралы

Презентация тапсыру

Ережелер

Кесте

Жобаңызды жіберіңіз

Жүлделі орындар

Демеушілер

Әлеуметтік желілер

Nomad Games

Карта

Қазіргі Жағдай

C:/satbayev/dev.hub/положение

C:/satbayev/dev.hub/map

6-9 желтоқсан аралығында біз сіздерді Satbayev University-дің Таукен-металлургия ғимаратындағы Досым Сүлеев атындағы Акт залында (жоғарыдағы суретте ТМК ғимараты бейнеленген) күтеміз. Бұл студенттер мен оқушылар үшін халықаралық шара болып, ойын әзірлеу саласында өзіңізді сынап көруге, командада жұмыс істеуге және бірегей ойын жобаларын жасауға мүмкіндік береді. NGJ 2024 — бұл шығармашылық, жаңашылдық пен жарқын ойлардың тоғысқан ортасы. Геймдев әлеміне кіруге дайынсыз ба? Бізге қосылыңыз!

C:/satbayev/dev.hub/about

Жобаның идеясы: «Nomad Game Jam 2024» — студенттер мен оқушылардың видеойындар жасау арқылы қазақ ойындарын және көшпенді мәдениетін насихаттау. Бағдарламалау, дизайн, геймдизайн, иллюстрация, әдебиет, модельдеу, музыка және өнер салаларында дамып жатқан жас таланттарды біріктіру. Интерактивті өнер арқылы мәдени алмасу мен өзара түсіністікті нығайту. Әлем ойыншыларды шабыттандырып, баурап алатын бірегей ойын жобаларын жасау. Іс-шара Қазақстанда ойын индустриясын дамыту, білім беру жобаларын қолдау және интерактивті өнерді насихаттау мақсатында өткізіледі.

Кәсіби мамандардың кеңестері
48 сағат ішінде шығармашылық және креативті ортада ойын әзірлеу
Қызықты танысулар
Ойыныңды адамдарға кеңінен көрсету

Сонымен қатар, осы 4 күнді ұмытылмастай ететін нәрселер: жаңа достар, қауымдастықтың қолдауы, ерекше идеялар, дағдыларыңның керемет деңгейде артуы, соңғы минутта жобаны тапсыру және елдің басқа әзірлеушілері жасаған ойындарды ойнап көру!

C:/satbayev/dev.hub/faq

Форма для сдачи презентаций проектов: Принимаются презентации в формате pptx, pdf, mp4

C:/satbayev/dev.hub/rules

«Nomad Game Jam 2024» қатысу шарттары

Жоба Идеясы

«Nomad Game Jam 2024» студенттер мен оқушылар арасында бағдарламалау, дизайн, геймдизайн, иллюстрация, әдебиет, модельдеу, музыка және өнер салаларында өзін-өзі дамыту арқылы қазақ ойындары мен көшпенді мәдениетін танымал етуге бағытталған. Іс-шараның мақсаты – интерактивті өнер арқылы мәдени алмасуды және түсіністік қалыптастыру, ойыншыларды шабыттандыратын және баурайтын бірегей ойын жобаларын жасау. Бұл жоба Қазақстандағы ойын индустриясын дамытуға, білім беру жобаларын қолдауға және интерактивті өнерді ілгерілетуге арналған.

Техникалық талаптар

«Nomad Game Jam 2024» жобасы "Көшпенді" тақырыбына сәйкес болуы тиіс. Ойын көшпенділер мәдениеті мен тарихын қамтып, ойыншыларға көшпенді өмірімен танысуға мүмкіндік беруі керек.
Қатысушылар командасы 2-ден 5 адамға дейін болуы керек. NGJSU24 басталған кезде әрбір қатысушының жасы 16 - дан асқан болуы керек. Жасы кіші қатысушыларды қатыстыру ұйымдастырушылардың жеке шешімімен анықталады.
Ойын жасауға 48 сағат беріледі. Уақытты санау ұйымдастырушылар хабарлаған сәттен соң басталады.
Әзірлеуге болатын платформалар: ДК (Windows/Linux/MacOS жуйелері) немесе Веб.
Қатысушыларға ойын тақырыбымен байланысты 6 құпия қосымша тақырыптар беріледі, ішінен кемінде 3-ін таңдап, өз жобаларында қолдануы тиіс. Немесе жоба финальға өтпейді.
Егер «Nomad Game Jam 2024» қатысушылары өздері жасаған дайын материалдарды немесе жобаға ұқсас прототиптері болса, онда пайдалануға құқығы бар.
Барлық технологиялар мен ойын движоктарын қолдануға рұқсат етіледі. Негізгі шарт – жоба платформаларда жұмыс істеуі қажет.
Жоба ойыны, қазақ мәдениеті мен тарихының элементтерін қамтып, ойыншыларға көшпенділер өмірімен танысу мүмкіндігі болуы керек
Барлық жария түрде қолжетімді кітапханалар мен middleware библиотекасын қолдануға болады.
Контент шығару генераторларын шектеусіз пайдалануға рұқсат етіледі.
Контент пен жасауға арналған барлық утилиталарға рұқсат етіледі (3ds Max, Photoshop, Blender және т.б.).
Интеллектуалдық меншік және авторлық құқықты бұзу қатысушылардың жобаларында қатаң тыйым салынған және дисквалификацияға әкелуі мүмкін. Қатысушылардың пайдаланған барлық ассеттері, егер олар басқа тұлғалар жасаған болса, тек коммерциялық емес мақсатта қолдануға рұқсат етілген болуы тиіс, немесе оларды пайдалану үшін жазбаша рұқсат алу қажет.
Ойынға бастапқы код, компиляцияланған файл және команданың жобасы туралы есеп (Word, PowerPoint және т.б. форматында) болуы қажет.
Барлық қолданылған ойын элементтері (текстуралар, 3D модельдер, спрайттар, код, шрифтер, дыбыстық эффектілер және т.б.), басқа тұлғалардан жасалған болса, коммерциялық пайдалану үшін еркін болуы тиіс, не болмаса сізде олардың қолданылуына интеллектуалдық меншік иелерінен жазбаша рұқсат болуы тиіс. Мұндай мазмұнның жобадағы қолданылуын құжаттамада анық көрсету қажет. Жобадан тасқары ассеттарды қолдануға болады, егер олар GameJam өту уақытында, яғни 48 сағат ішінде жасалған болса. Мысалы, сіз жоба уақытында шығарылған ассеттер, дыбыстарды қолдануға болады. Немесе дала пейзаждарын фотоға түсіріп кейін жобада қолдансаңгыз да болады. Бірақ мұндай мазмұнның қолданылуын жобадағы құжаттамада анық көрсетуіңіз қажет. Сыртқы ассеттарды қолдануға ережелер шектеу қоймайды, алайда егер жобаңыздың барлығы дайын ассеттардан тұратын болса, бұл "техникалық жүзеге асыру" және "технологиялық және дизайнерлік жаңашылдық" санаттарында ұпайыңызды төмендетеді.
Дамытылып жатқан жобалар 16+ жастағы аудиторияға арналған болуы тиіс. Тікелей немесе жанама түрде заңдарды бұзатын, ұлтқа, дінге, мәдениетке және басқа да аспектілерге қатысты араздықты қоздыратын жобаларды жасауға тыйым салынады. Сондай-ақ адамдардың ар-намысын және қадір-қасиетін кемсітуге бағытталған жобаларға да тыйым салынады.
Тіркеу кезінде командалар толығымен тіркелген құрамда болуы тиіс. Тіркеуге қатыспаған команда мүшелері ары қарай қатысудан шеттетіледі. Егер команда да қатысушылардың біреуі дисквалификацияға ұшрап немесе команда түріне келмей қалса, осы команда қатыса алмайды. Бірақ ұйымдастырушылар мен келісім бойынша, қатысушылар басқа толық емес командалардың құрамына қосылуға мүмкіндігі бар.
Ұйымдастырушылар қатысушылардың, командалардың лайықсыз және этикаға жатпайтын әрекеттері үшін оларды қатысудан шеттету немесе дисквалификациялау құқығы бар.
Ұйымдастырушылар NGJSU24 ережелерін бұзуы анықталған жағдайда, жеңімпаздар жарияланғаннан кейін де ойын жүлделерін алып тастау құқығы бар.
Командалар арасындағы өзара әрекеттесу шектелмейді.

Материалдарды жіберу

«Nomad Game Jam 2024» аяқталғаннан кейін платформаға арналған компиляцияланған жобаны, бейнероликті, бастапқы кодты, жоба сипаттамасын, жобаның 5-15 скриншотынан тұратын презентацияны дәлелдемелерімен, сондай-ақ ойын барысында қолданылған барлық үшінші тараптық ассеттер туралы ақпаратты жіберу қажет.

Бағалау критерийлері

Бірегейлік деңгейі.
Технологиялық және дизайнерлік жаңашылдық.
Тұтынушы үшін тартымдылық.
Іске асыру мүмкіндігі.
Юзабилити және дизайн.
Техникалық шешім.
Жобаны бірегейлігі
Клиенттік әсер.

Бағалау процесі

Нәтижені бағалау Әділқазылар алқасының әр мүшесі арқылы жүргізіледі. Қорытынды ұпайлар саны әр номинация бойынша команданың жарыстық нәтижесі болып табылады. Қосымша тақырыптарға сипаттама және сілтемелер: Ойынға қазақ және көшпенді мәдениетімен, тарихымен және дәстүрлерімен байланысты элементтер кіруі керек.

Жеңімпаздарды анықтау

Үздік жарыстық нәтижелері бар командалар жеңімпаз деп аталады. Егер әртүрлі командалардың ұпай саны тең болса, жеңімпаз туралы шешімді Серіктес өкілі немес Жюри қатысушылары шешеді.

Нәтижелерді жариялау

Жеңімпаздардың нәтижелерінің сипаттамасы "Nomad Game Jam 2024" сайтында жарияланады.

Қорытынды шешімдер

Ұйымдастырушының шешімдері түпкілікті болып табылады және қайта қарауға жатпайды.

Құпиялылық саясаты

Жеке деректерді жинау және өңдеу

Іс-шараға қатысуға өтінім қалдыра отырып, сіз өзіңіз ұсынған жеке деректерді өңдеуге келісім бересіз. Біз деректерді тек іс-шараны ұйымдастыру және өткізуге байланысты мақсаттар үшін ғана пайдаланамыз.

Біз қандай деректер жинаймыз?

Аты-жөні
Байланыс телефон нөмірі
Электрондық пошта
Өтінім формасында өз еркіңізбен берген басқа деректер.

Деректерді өңдеу мақсаттары

Жеке деректер келесі мақсаттарда қолданылады:

Іс-шараны ұйымдастыру;
Қатысушыларға іс-шараның егжей-тегжейі туралы хабарлау;
Қатысушылар мен кері байланыс орнату.

Деректерді қорғау

Сіздің деректеріңізді рұқсатсыз қол жеткізуден, өзгертуден, жария етуден немесе жоюдан қорғау үшін барлық қажетті ұйымдастырушылық және техникалық шаралар қабылданады.

Деректерді үшінші тараптарға беру

Сіздің деректеріңіз заңмен белгіленген жағдайларды қоспағанда, үшінші тұлғаларға берілмейді.

Деректерді сақтау мерзімі

Жеке деректер іс-шара аяқталғанға дейін сақталады, содан кейін олар жойылады немесе заңнамада өзгеше көзделмесе, деректерді иесіздендіру жүзеге асырылады.

Сіздің құқықтарыңыз

Біз өңдейтін деректеріңіз туралы ақпарат алу;
Деректерді өңдеуге берген келісіміңізді қайтарып алу;
Ұсынылған деректерді жоюды немесе түзетуді талап ету.

Байланыс ақпараты

Жеке деректерді өңдеуге байланысты кез келген сұрақтар немесе сұраулар бойынша бізбен хабарласа аласыз:

Электрондық пошта:: bighub.info@gmail.com

Іс-шараға қатысу үшін бұл саясатпен келісуіңіз қажет.

C:/satbayev/dev.hub/schedule

+ 6 желтоқсан (Жұма) - Фестивальдің бірінші күні

Уақыт	Жоспар
09:00-09:30	Қатысушыларды жинау «Nomad Game Jam SU 2024»
10:00-10:03	Ашу салтанаты. Жүргізушінің сәлемдесуі
10:04-10:10	НАО "ҚазНИТУ им. Қ.И. Сәтпаев" ректорының сәлемдесуі - Бегентаев М.М..
10:12-10:20	ИАиИТ директорының сәлемдесуі – Кальпеева Ж.Б.
10:20-10:30	Фестиваль демеушілерінің құттықтау сөздері
10:30-10:50	Шоу бағдарлама
10:50-11:10	«Nomad Game Jam SU 2024» презентациясы. Ашу бағдарламасын таныстыру
11:10-11:20	Жюрилер қатысушылар танысуы. Жюрилер алқасының құттықтау сөзі
11:20-11:30	Фестивальдің ашылуы
11:30-11:50	Командаларды аудиторияларға бөлу
12:00 - соң	«Nomad Game Jam SU 2024» фестивалінің бастауы. Командалардың жұмысы басталуы

+ 7 желтоқсан (Сенбі) - Фестивальдің екінші күні

Уақыт	Жоспар
Күні бойы	«Nomad Game Jam SU 2024» фестивалінің командаларының жұмысы

+ 8 желтоқсан (Жексенбі) - Фестивальдің үшінші күні

Уақыт	Жоспар
12:00-ге дейін	Командалардың жұмысы
12:00	«Nomad Game Jam SU 2024» жобаларын қабылдау, 11:59-ға дейін
12:00 – 18:00	Командалардың жобаларын қорғауға дайындау. Бос уақыт

+ 9 желтоқсан (Дүйсенбі) - Фестивальдің жабылуы

Уақыт	Жоспар
09:00-09:30	«Nomad Game Jam SU 2024» қатысушыларды жинау
10:00-13:00	Фестиваль қатысушыларының жұмыстарын презентациялау
13:00-14:00	Жюри жұмысы
15:00-17:00	«Nomad Game Jam SU 2024» жеңімпаздарын марапаттау рәсімі

C:/satbayev/dev.hub/Upload

Команданы тіркеу

Өтінеміз, тіркеу үшін қажетті барлық орындарды толтырыңыз.

Назар аударыңыз! Қатысу тек 2 немесе одан да көп адамнан болады!

Команда туралы ақпарат

Команда атауы:

Капитан туралы ақпарат (1-қатысушы)

Капитанның аты:
Телефон нөмірі:
Капитанның Телеграм-ы:
Капитанның поштасы:
Жұмыс/оқу орны:

Команда мүшелері

2-Қатысушы:
3-Қатысушы:
4-Қатысушы:
5-Қатысушы:

Тіркелгеніңіз үшін рахмет!

Барлық оқиғалардан хабардар болу үшін біздің телеграм-каналға жазылыңыз

Телеграм канал

Тіркелу жабылда

Барлық оқиғалардан хабардар болу үшін біздің телеграм-каналға жазылыңыз

Телеграм канал

C:/satbayev/dev.hub/awards

Жюри мүшелері фестивальдің үш үздік жобасын анықтайды.

1 орын — 1 000 000 теңге
2 орын — 700 000 теңге
3 орын — 500 000 теңге

Әрбір жулде үшін 100 000 теңгеден:

Үздік білім беру ойыны (Education)
Үздік мектеп жобасы (Best Junior Team)
Үздік сценарий (Best Script)
Инновациялық (Innovation)
Үздік дизайн (Best Design)

Үздік команда "RedPad Games" тәуелсіз мультиплатформалық интерактивті студиясында тәжірибеден өту мүмкіндігіне ие болады. Жеңімпаздар демеушілерден бағалы сыйлықтар мен сыйлықтар алады. Сонымен қатар, бір жоба бірнеше жүлделге бірден жеңімпаз бола алмайды!

C:/satbayev/dev.hub/sponsorship

C:/satbayev/social/networks

Instagram

Discord

C:/satbayev/games

Қазақтың ұлттық ойындары

+ Тымақ ұру

- Тымақ ұру – ат үстінде отырып, жүгенді ұстай білетін кез келген адам қатыса алатын қазақтың ұлттық ойыны. Шабандоздан биік емес сырық жерге қадалады, оның басына тымақ кигізіледі. Ойынға қатысушыға тымақ орнатылған жерді көрсетеді, содан кейін көзін мықтап байлап, қолына қамшы береді. Содан соң шабандозды бір орында айналдырып, «Енді бар да, тымақты ұр» деген сөздермен жібереді. Егер ойыншы үш рет талпынып, тымақты түсіре алмаса, жүргізушінің рұқсатымен ән айтып немесе өлең айтып, жарысқа қайта қатысу құқығын алады. Ойынға қатысушылар саны шектелмейді, әрбір салт мінер аты бар адам бағын сынап көре алады.

+ Қыз қуу

- Қыз қуу – Қазақстан мен Қырғызстандағы ұлттық ат спорты ойыны. Оған жігіттер мен қыздар жұптасып, жартылай қан асыл тұқымды аттармен жарысады. Ойынның бірінші жартысында жігіт қызды қуады, егер қуып жетсе, сүйеді; екінші жартысында олар орындарын ауыстырады. Қыз серігін қуып жетуге тырысады, егер қуып жетсе, қамшымен ұрады. Жарыс қашықтығы 400-500 м. Қашықтықтың соңында бұрылыс-бақылау пунктін белгілейтін жалау орнатылады. Қыз (ал жігіт кері бағытта) екі ат алда бастапқы сызықтан шығады.

+ Көкпар

- Көкпар – қазақтың ұлттық ойыны, оған көршілес жайылымдардағы ауылдардың жігіттері қатысатын. Бұл жарыс күшті, ептілікті, мергендікті, ат үстінде мығым отыра білуді сынаған. Жарыс күні барлық қатысушылар мен көрермендер алаңға жиналатын. Жарысатындардан 10-20 метр қашықтықта қошқардың ұшасы тасталатын. Сөйтіп, кешке дейін созылуы мүмкін көкпарға тартыс басталатын.

+ Аударыспақ

- Аударыспақ – қазақ халқының белгілі күрес түрі, ат үстіндегі шабандоздардың күресінің бір түрі (жекпе-жек ойыны). Бұл ат спорты күресінің ережелері бойынша қарсыласты тек алға және өзіне қарай «тартуға», сондай-ақ қарсыластың алдына шығып, оның алға жылжуына кедергі келтіруге рұқсат етіледі. Сонымен қатар, бір-біріне қарсы қамшыны – кез келген шабандоздың ажырамас атрибутын – қолдануға тыйым салынады. Аударыспақта атты таңдаудың маңызы зор. Қалыптасқан талаптарға сәйкес, аласа бойлы, қимылды және күшті аттар ең қолайлы болып саналады. Бұрын тіпті осындай аттарды өсіру және дайындаумен айналысатын мамандар да болған. Қазақтың жекпе-жектерінде, ойындарында және жарыстарында сайыстар әдетте дәстүрлі мерекелерде, сондай-ақ отбасылық салтанаттарда ұйымдастырылатын. Көбінесе бос уақытта да жекпе-жектер ұйымдастырылатын, бұл үшін «Кәне, бастайық! Қайсымыз күшті?» деп шақыру жеткілікті болатын. Жақында ғана аударыспаққа үйрету балалық шақтан басталатын. Қазақ баласын ерте жастан атқа мінгізіп үйрететін. Ол алғашқы жекпе-жектерін құлындарға, қойларға немесе жас бұқаларға мініп жүргізетін. Сондай-ақ жаяу аударыспақ сияқты әртүрлі ойындардың да практикалық маңызы зор болды, мұнда серіктес аттың рөлін атқаратын. Есейген жігіттер үшін негізгі жаттығу әдісі дауды шешу үшін көптеген жарыстар мен жекпе-жектер болып табылатын.

+ Бәйге

- Ойыншылар жұптасып (ат пен шабандоз) бір-біріне кедергі келтірмейтіндей етіп старт сызығына тұрады. Бірінші ойыншы – ат – қолдарын артқа-төмен созады, екіншісі – шабандоз – оның қолдарынан ұстайды, және осы қалыпта жұптар мәре сызығына дейін жүгіреді. Мәреге бірінші болып жеткен шабандоз секіріп, тірекке ілінген оюлы орамалды алуы керек.

+ Түйме алу

- Алаңның қарама-қарсы жақтарында бастау және мәре сызықтары белгіленген. Алаңға көптеген тиындар (тастар) шашылады. Ойыншылар старт сызығы бойына тұрады. Белгі берілгенде жігіттер шапқандай қозғалып, мәре сызығына қарай жылжиды. Шапқан кезде, тоқтамастан еңкейіп, тиындарды жинайды. Шауып келе жатып, ең көп тиын жинаған ойыншы жеңімпаз болады.

+ Аламан Бәйге

- Қазақтың ұлттық ойыны «Аламан бәйге» – бұл тек шабандоздардың ер-тоқымда отырып, ептілігін сынамайды, бастысы – бұл аттар үшін сынақ. Аламан бәйге – ұзақ және аса ұзақ қашықтыққа шабу сайысы. Бұл ойынның тарихи тамыры қазақтардың жаңа жерге көшу кезінде аттарды ұзақ жолға дайындау қажеттілігінде, сондай-ақ тұқымын жақсарту үшін ең төзімді және мықты тұлпарларды іріктеуінде жатыр. Осылайша, Аламан бәйге үлкен мерекелердің ажырамас бөлігіне айналып отыр. Кейде осындай жарыстар кезінде кей аттар жүктемеге шыдас бермей, мәре сызығына жете алмай өліп кететін немесе шаршап аяғын сындыратын жағдайлар да болған. Белгілі болғандай, шабандоздар жарыстар алдында аттарын көз тиюден қорғау үшін олардың құйрығы мен жалын өріп, үкі қауырсындарын немесе көз тиюден сақтайтын тұмарлар тағатын, сондай-ақ өздерінің шабандозын ештемеден көрсетпеуге тырысып, оны жабулы ұстайтын

+ Ақсүйек

- Ойынға қатысушылар қатарға тұрады. Жүргізуші ақ сүйекті (немесе резеңке допты, ағаш кілтті, оюланған таяқшаны және т.б. қолданып) алып, әндетеді: «Ақ сүйек – бақыт белгісі, кілт, Айға ұшып бар, Ақ қарлы шыңдарға дейін! Тапқыр әрі бақытты сол адам, Сені бір сәтте тапқан!» Осыдан кейін жүргізуші сүйекті ойыншылар қатарынан асырып лақтырады. Осы сәтте ешкім артына бұрылып, сүйектің қай жаққа ұшқанын қарамауы керек. Сүйек құлаған кезде жүргізуші: «Сүйекті іздеңдер – Бақыт табасыңдар тезірек! Ал оны тапқан адам, Епті де жылдам!» деп хабарлайды. Мақсаты – сүйекті тез тауып, қалғандарына байқатпай жүргізушіге әкелу. Егер басқа балалар сүйекті байқап қалса, олар ойыншыны қуып, иығына сәл ғана тиіп, сүйекті тартып алады да, жүргізушіге жүгіреді. Сүйекті жеткізуде байқатпай апару үшін тапқырлық пен айлакерлік қолдануға болады. Бір ойыншы, сүйекті таба алмай қалдым деген сылтаумен жүргізушіге қарай жүріп, қарсыластардың назарын әртүрлі әдістермен аудартады (мысалы, дауыстап сөйлеп, екінші біреуге сүйек сол адамда деп көрсетіп, дәлелдейді). Егер ойыншы сүйекті тапса, онда ол бақытты деп саналады, және бүкіл топ немесе топтан біреу оның тілегін орындайды: ән салады, өлең оқиды, жануарлардың дауыстарын салады.

+ Орамал

- Жүргізуші ойыншылардың біріне түйілген орамалды береді. Қатысушылар жүргізушінің айналасында шеңбер құрады. Жүргізушінің «Бір, екі, үш!» деген бұйрығымен барлық қатысушылар жан-жаққа жүгіреді. Жүргізушінің мақсаты — орамал ұстаған ойыншыны қуып жетіп, оның иығына қол тигізіп, орамалды алу. Қуғындау барысында орамал ұстаған ойыншы оны басқа ойыншыға бере алады, ал ол келесісіне тапсырады және т.с.с. Егер жүргізуші орамал ұстаған ойыншыны ұстап алса, ол ойыншы жүргізушінің кез келген тілегін орындауы керек: ән айту, өлең оқу және т.б. Осыдан кейін ол жаңа жүргізуші болады.

+ Асау мәстек

- Әрбір ойыншы «асау мастек» деп аталатын арнайы құрылғыға отырады және тепе-теңдікті жоғалтпай, жерден мүмкіндігінше көп тақия алуға тырысады.

Көшпенділердің ойындары

+ Алыш

- Белдесу күресі (XX ғасырдың ортасына дейін Ресейде «швейцар күресі» және «орыс-швейцар күресі» деп танымал болған) – екі белден белдескен балуанның тік тұрып сайысу көне күрес түрі. Спортшылар кездесу бойы бір-бірін белден ұстап ұстай отырып, қарсыласын құлатып, жеңіске жетуге тырысады.

+ Салбуурун (аң)

- Кешенді аңшылық ойындар Қырғызстанда саят құстары мен иттерді пайдалану арқылы өткізіледі. Бұл ойындарға қыранмен аң аулау, садақпен ату, сондай-ақ тайғанмен аңшылық кіреді. Бұл ойындардың бірі Дүниежүзілік көшпенділер ойындарына да енгізілген. Салбуурун көшпенділердің аңшылық және үйірді қасқыр секілді жыртқыштардан қорғау дәстүрінен шыққан.

+ Тоғыз Қумалақ

- Қазақтың ұлттық логикалық үстел ойыны, онда 18 ойын және екі жинақтаушы ұясы бар. Бұл ойын манкала отбасының бір бөлігі болып табылады, оған вари немесе калах сияқты ойындар кіреді. Ойынның негізіне 9 саны алынған (тоғыз ойын ұясы, әр ұяда бастапқыда тоғыз шардан), ол түркілер мен моңғолдар үшін қасиетті саналады. Ойын математикалық ойлау қабілетін дамытып, шыдамдылықты тәрбиелейді. Ойындағы ауызша есептеу дағдысын дамыту қасиетіне байланысты оны «шопандар алгебрасы» деп те атайды. Бір партия төрт-бес сағатқа созылуы мүмкін. Ойын барысында қарсыластар төрт негізгі математикалық амалдарды қолдануға мәжбүр болады. Ойын тек есептеу жылдамдығына ғана емес, сонымен қатар тактикаға да сүйенеді.

+ Ат Жарысы

- Ат жарысы — әдетте екі немесе одан да көп аттардың қатысуымен өтетін, шабандоздармен (немесе кейде шабандозсыз) белгілі бір қашықтыққа жарысатын бәсекелестік сайыстардың түрі. Ат жарысы ең көне бәсекелік сайыстардың бірі болып табылады, өйткені оның негізгі мақсаты — екі немесе одан да көп жылқылардың арасындағы ең жылдамын белгіленген бағытта немесе қашықтықта анықтау — ежелгі дәуірлерден бастап өзгеріссіз қалып отыр.

+ Кокпар

- Қазақтың ұлттық ойыны көкпарда жайылымда көршілес ауылдардың жігіттері қатысатын. Бұл сайыс күшті, ептілікті, дәлдікті, және ер-тоқымда шеберлікпен отыруды сынайтын сынақ болды. Сайыс күні барлық қатысушылар мен көрермендер далаға жиналатын. 10-20 метр қашықтықта жарысушыларға қойдың терісі лақтырылып, соның артынан басталатын көкпар таң атқаннан кешке дейін созылуы мүмкін еді.

+ Ордо

Бастапқыда ордо ойыны жауынгерлерді даярлау үшін қолданылған. "Ордо" сөзі "хан ордасы" немесе "ханның ставкасы" дегенді білдіреді, ал ойын ханнан ауытқытып, ханның құлауын бейнелейтін әскери картаны ұсынады. Жерге сызылған үлкен шеңбер хандықтың шекараларын білдіреді, ал ортасындағы үлкен омыртқа сүйегі ханды бейнелейді. Екі командаға бөлініп, ойыншылар стратегия құрып, сүйектерді лақтырып, ханды құлатуға тырысады. Ордо ойыны Дүниежүзілік көшпенділер ойындарында ғана емес, бүкіл Қырғызстанда, әсіресе үлкен мерекелерде ойналады.